Leeuwarden

Lezing over jam, gelei en sap 19 april 2022

Marie José maakt al jam van kleins af aan. Jam maken is iets van alle tijden, heel vroeger maakte men al jam om fruit langer te kunnen bewaren. Dit begon al bij de Romeinen. Zij gebruikten bijv. honing in plaats van suiker. In de 16e eeuw werd het gesuikerde vruchtenpuree. In de 20ste eeuw was het welbekende Opekta een belangrijk item om jam te maken.
Als wij aan jam denken, komt toch vooral de aardbei, bes en framboos naar boven. Er zijn heel veel verrassende fruitsoorten waar wij niet zo snel aan denken bij het woord jam. Sinaasappel bijvoorbeeld, of appel, kwee, ananas, kruisbessen enz. Marie José noemt verschillende soorten bessen en fruit wat het erg goed doet als jam. Ook legt ze uit hoe je je het beste kunt voorbereiden op het jam maken. Het is belangrijk om de potten goed schoon te maken. Dit kan in de vaatwasser of heet sodawater. Daarna goed afspoelen. Uitlekken op een heet gestreken, schone theedoek. Steriliseren in de oven is ook een mogelijkheid. Dan ga je het fruit voorbereiden. Gebruik alleen rijp en gaaf fruit (fruit uit de vriezer kan ook, dan wel laten ontdooien). Goed wassen en laten uitlekken, klein snijden en koken of stomen. Je kunt rauw sap invriezen of verwerken. Gestoomd sap moet je 1 minuut opkoken om het daarna in flessen te bewaren. Gekookt sap moet direct in flessen. Vul af tot aan boven toe, dit geldt ook voor jam.
Verder vertelt Marie José nog van alles over verschillende soorten geleisuiker, gelei of siroop maken. Een goede tip: schuimt het erg? Een klein stukje roomboter erbij. Ook een beetje citroensap is vaak erg lekker voor de frisse smaak.

Waar kun je jam van maken? Van alle fruitsoorten dus! Pompoen, kiwi, zwarte bes, tomaat, grapefruit, appel, kwee, peer en chilipepers.

Ze geeft nog een paar lekkere combi’s:
Kiwi met paar uitgeperste sinaasappels, zwarte bes met appel/peer, zwarte bes met cranberries, tomatenjam, kwee met Citrus, witte druiven met honing, appelgelei met gember, pruimen met sinaasappel en port enz.
Zwarte bes met cranberries, rode en witte bes, appel en/of sinaasappel en kaneel, met handperen of scheut crème de cassis.
Ook een grapefruitmarmelade (met stukjes schil) is erg lekker. Koop dan liefst wel biologische grapefruit, omdat je de schil mee gaat koken.
Wat ook wel verrassend is, zijn de meegekookte kruiden. Zo is aardbeienjam met citroenmelisse lekker en pruimen met koekkruiden, kweegelei met kaneel, kruidnagel en steranijs, appelgelei met citroen, gember en Earlgrey thee en abrikoos met vlierbessen. Je moet er maar op komen!

Als klap op de vuurpijl mogen wij allerlei jams proeven. Stuk voor stuk verrassende smaken. Zelf vond ik de kwee met citroen erg lekker en de chilipeperjam was pittig verrassend.
Het was een leuke en interessante lezing en heeft zeker geïnspireerd om meer met fruit uit onze tuin te doen. Wil je ook eens een verrassend recept proberen? Stuur dan een mailtje dan Tjitske ten Broek, ttenbroek(at)gmail.com!